Alcoutim heeft niet langer de muren die eeuwenlang de grens verdedigden, maar het behoudt de rustige sfeer van een bergstadje in de Algarve.

Aan de oevers van de rivier Guadiana is de geschiedenis van de stad Alcoutim nauw verbonden met het feit dat het op een plek ligt waar de getijden voelbaar zijn, waardoor de boten die de producten uit de regio vervoerden urenlang moesten wachten op gunstige vaaromstandigheden. Sinds de oudheid betekende de strategische ligging op de grens met de naburige Spaanse stad Sanlúcar del Guadiana echter dat er steun- en verdedigingsstructuren moesten worden gebouwd, waarvan sommige overblijfselen interessante punten zijn geworden om te bezoeken.

Een wandeling van een paar minuten leidt naar de ontdekking van eeuwenoude huizen en monumenten, zoals de kerk van Misericórdia (Igreja da Misericórdia) en het kasteel, waar het Archeologisch Museum Nucleus (Núcleo Museológico de Arqueologia) is gevestigd, waar je de grootste collectie bordspellen uit de islamitische periode van één archeologische vindplaats kunt bekijken.

In Alcoutim is het een must om af te dalen naar de rivieroever, gemarkeerd door de sobere kluizenarij van Sint Antonius (ermida de Santo António) en het voormalige Huis van de Graven van Alcoutim (Casa dos Condes de Alcoutim), om te genieten van een paar rustige momenten met een koel drankje op een terras, terwijl je kijkt naar de terugkerende vissersboten of de zeilboten die voor anker liggen in de kleine jachthaven.

Omdat het een grensstad is, zijn er veel verhalen over smokkelaars en oude paden die in het geheim worden bewandeld en die een nieuw leven krijgen als paden om de natuur, het landschap en de plaatselijke gebruiken te observeren. Het smokkelaarsfestival (Festival do Contrabando) in maart en de bijeenkomsten voor wandelaars (Caminheiros) die het hele jaar door plaatsvinden, zijn speciale momenten om de geheimen en mysteries van Alcoutim te leren kennen. Als je van lange wandelingen houdt, kun je Alcoutim kiezen om de Guadianaroute (Rota do Guadiana) te beginnen, die de loop van de rivier volgt, en de Algarveroute (Via Algarviana), die het binnenland van de Algarve van oost naar west doorkruist.

Smokkel was gedurende een groot deel van de 20e eeuw de bron van inkomsten voor veel gezinnen, vooral ten tijde van de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939) en in de jaren daarna. De producten varieerden van tijd tot tijd en van behoefte tot behoefte. Er wordt gezegd dat koffie, suiker, eieren, rijst, zeep, meel, brood, vijgen, wol en tabak uit Portugal kwamen, terwijl stoffen, zeep, parfums, cognac en amandelpitten uit het buurland kwamen.

Het hele jaar door zijn er andere momenten waarop het de moeite waard is om Alcoutim te bezoeken en enkele van de belangrijkste festiviteiten voor de plaatselijke cultuur en identiteit van dichtbij mee te maken, zoals de Festiviteiten van Alcoutim (Festas de Alcoutim), die begin september plaatsvinden, of het programma "Levend Alcoutim" ("Alcoutim Com Vida"), met elke woensdag in de zomermaanden concerten en entertainment. Wie de stad op 15 augustus bezoekt, kan de rivierprocessie van Onze-Lieve-Vrouw van de Berg Karmel (Procissão Fluvial da Nossa Senhora do Carmo) bijwonen, waarbij Portugese, Spaanse en buitenlandse boten zich versieren om de beeltenis te begeleiden op het water van de Guadiana.

Een van de charmes van Alcoutim is de rivier, waar je boottochten kunt maken, nautische activiteiten kunt beoefenen en zelfs de andere oever kunt bereiken op een beroemde grensoverschrijdende glijbaan, vliegend over de Guadiana.

In het binnenland van de Algarve, en met een rivier, kun je wat vrije tijd niet missen op het Pego Fundo River Beach, midden in het landelijke landschap van de noordoostelijke Algarve.

Wat gastronomische specialiteiten betreft, raden we de specialiteiten van zwart varkensvlees (gekweekt in de regio), de riviervisgerechten en de wildgerechten aan. Traditioneel brood, gebakken in een houtoven, is de basis voor regionale lekkernijen zoals migas (brood gebakken met allerlei ingrediënten), gazpacho en açorda (broodsoep). Probeer als dessert de nógado. Het is een snoepje van Arabische oorsprong, traditioneel gemaakt met gedroogd fruit dat in kokende honing wordt gedoopt nadat het in een vijzel is fijngestampt. Ze maken ze ook van deeg van tarwemeel.

In de buurt is het de moeite waard om de Lavajo Menhirs (Menires do Lavajo) en de Montinho das Laranjeiras Ruïnes (Ruínas do Montinho das Laranjeiras) te bezoeken, evenals het Riviermuseum (Museo do Rio), gelegen in het dorp Guerreiros do Rio. Het is een goede plek om meer te leren over de tradities, technieken, artefacten en herinneringen die verbonden zijn met de rivier de Guadiana en de bevolking langs de rivier. Vlakbij het dorp Pereiro, op de Monte Zambujo, ligt het Santa Justa Museum Nucleus (Núcleo Museológico de Santa Justa), dat een basisschool uit de late jaren 1950 nabootst en een eerbetoon is aan alle leraren van de gemeente.