Waag je aan de stadskunstroute "Muurschilderingen van de Vrijheid" en vier de 50e verjaardag van 25 april 1974. Deze dag stond in het teken van vernieuwing, vrijheid en eenheid, en luidde de overgang naar democratie in Portugal in.

De stedelijke kunstwerken van de groep "Ruído" vertellen je meer over de gebeurtenissen op deze historische datum. Wandel door de steden waar de belangrijkste momenten van de Anjerrevolutie plaatsvonden. Op 14 verschillende locaties, die alle regio's van het continent en de eilanden vertegenwoordigen, vertellen muurschilderingen de geschiedenis van de revolutie met thema's en symbolen die verband houden met vrijheid, humanisme en democratie.

São João da Madeira | "Nooit meer een blauw potlood"

In São João da Madeira zijn de oude fabrieken onderdeel van de lokale geschiedenis. Ze zijn interessante bezienswaardigheden in de stad die je kunt bezoeken tijdens vooraf bepaalde rondleidingen door het industrieel erfgoed of op eigen houtje kunt ontdekken. Bezoek bijvoorbeeld het Hoedenmuseum, het Oliva Kunstcentrum, een voormalige naaimachinefabriek die is omgetoverd tot een ruimte voor hedendaagse kunst, of de Viarco potlodenfabriek. Deze fabriek vormde de inspiratie voor de muurschildering "Lápis azul nunca mais" ("Nooit meer een blauw potlood"), het motto voor de viering van 25 april en Vrijheid in de stad.

Tijdens het Estado Novo-regime in Portugal was het "Blauwe Potlood" hét symbool van de censuur op culturele en artistieke creaties. Censoren gebruikten namelijk een blauw potlood om teksten te schrappen die door het regime als onaanvaardbaar werden beschouwd. Het ging dan vooral om passages die konden worden geïnterpreteerd als kritiek op de heersende ideologie. De revolutie van 25 april maakte een einde aan de censuur, waardoor eerder tot zwijgen gebrachte stemmen weer konden worden gehoord en ideeën en meningen vrij konden worden geuit.

Bragança | Volksdemonstraties

Bragança, in het uiterste noordoosten van Portugal, was een belangrijk verdedigingspunt voor de Portugese grens. De middeleeuwse stadskern binnen de kasteelmuren is nog steeds bewaard gebleven. Maak kennis met het erfgoed van de stad, met onder andere de Domus Municipalis, de kathedraal, het Graça Morais Hedendaagse Kunstcentrum en het Iberisch Masker- en Kostuummuseum. 

Sla zeker ook de stedelijke kunstroute in Bragança niet over. Als je langs Largo Forte São João de Deus loopt, zul je op de muren van de oude kazerne opkijken van de muurschildering die gewijd is aan de eerste volksdemonstratie die werd georganiseerd door de MFA – Movimento das Forças Armadas (de beweging van de strijdkrachten) op 27 april 1974. De demonstraties waren een manier voor de bevolking om hun steun te betuigen aan de revolutionaire beweging. Ze waren van fundamenteel belang voor het verwezenlijken van de democratische idealen. Bovendien lieten ze duidelijk zien dat het maatschappelijk middenveld een actieve rol speelde in het omgooien van het beleid.

Caldas da Rainha | Verzet

Koningin Leonor (14e eeuw) liet in deze gemeente een kuuroord bouwen om te profiteren van het thermale bronwater, waaraan de stad haar naam te danken heeft. Caldas da Rainha is door de geschiedenis heen een artistieke trekpleister geworden, bekroond met de titel UNESCO Creative City. Breng zeker een bezoek aan het museum Museu José Malhoa, een belangrijke Portugese schilder aan het eind van de 19e eeuw. Daarnaast is er het keramiekmuseum Museu da Cerâmica, dat aantoont hoe belangrijk de keramiekcentra in de regio waren. Hier worden onder meer de werken van Rafael Bordalo Pinheiro tentoongesteld, die ook te zien zijn in het Casa-Museu de São Rafael. 

Aangezien deze plaats een Creative City van UNESCO is, was het niet meer dan logisch dat er een muurschildering werd gemaakt die gewijd is aan de vrijheid en aan een belangrijke historische gebeurtenis. Ongeveer een maand voor 25 april 1974, op 16 maart, vond in Caldas da Rainha de eerste poging tot een staatsgreep plaats om het dictatoriale regime omver te werpen, georganiseerd door een groep ontevreden officieren. Hoewel deze poging mislukte, bracht de gebeurtenis de kwetsbaarheid van de regering van Marcelo Caetano aan het licht. Het zette de beweging van de strijdkrachten, de Movimento das Forças Armadas, ertoe om haar activiteiten op het gebied van mobilisatie en planning op te voeren.

Het hele jaar door zullen er nog meer muurschilderingen worden gemaakt in de artistieke stijl van de groep "Ruído". Speciaal om dit historische moment en de waarden van de Anjerrevolutie te vieren. Volg de ontwikkelingen op de voet, want zodra de werken zijn afgerond, zullen ze op deze pagina worden gepubliceerd.