Monumenten

Het heiligdom Santuário da Senhora da Agonia
Mariaverering die dateert uit de 18e eeuw

Het Festa da Senhora da Agonia is wellicht het bekendste religieuze feest van de regio. De festiviteiten vinden plaats tijdens het weekend volgend op 15 augustus (Maria-Tenhemelopneming). Er zijn gewoonlijk etnografische optochten en processies in de straten en op de rivier de Lima met versierde boten. De straten van de stad waar de religieuze stoet met het beeld van de Heilige Maagd voorbij komt , zijn dan bedekt met een bloementapijt.

De verering van Nossa Senhora da Agonia (Onze-Lieve-Vrouw van Smarten) dateert uit de 18e eeuw. Het vindt zijn oorsprong in de vissers die Onze-Lieve-Vrouw vereerden of bedankten op moeilijke momenten, zoals een storm of schipbreuk.

Op de plaats waar nu het heiligdom staat, werd er in 1674 een kapel opgericht ter ere van Bom Jesus do Santo Sepulcro do Calvário (Heilige Jezus van het Heilig Graf op de Calvarieberg). In het begin van de 18e eeuw werd het echter al gebruikt voor de Maria-verering. In 1706 verwees men er naar als de Capela de Nossa Senhora da Soledade, en in 1744 kreeg het de naam Nossa Senhora da Agonia. In de tweede helft van de 18e eeuw werd de oorspronkelijke kapel uitgebreid tot de huidige kerk die werd ingewijd in 1759. Sinds 1783 wordt er ieder jaar op 20 augustus een hoogmis gehouden. Die datum werd een gemeentelijke feestdag en gaf aanleiding tot de religieuze festiviteiten.

In de loop van de 19e eeuw werd het gebouw meermaals verbouwd en uitgebreid. De centrale trap dateert ook uit die tijd. Binnenin heeft het schip een achthoekige plattegrond met aansluitend de hoofdkapel. De retabels en de preekstoel zijn versierd met «talha gorda» uit Braga. Het spreekgestoelte stelt een scène uit de kruisweg voor met bovenaan Onze-Lieve-Vrouw van Smarten. U kunt er ook verschillende olieverfschilderijen bewonderen met portretten van de evangelisten en scènes uit het lijden van Jezus Christus, van de Italiaanse schilder Pascoal Parente, en een orgel uit de achttiende eeuw. Het oudste ex-voto dateert uit 1733.

In de bijgebouwen van de kerk bevinden zich het huis van de kapelaan, boven de sacristie, en de consistoriekamer, met portretten van weldoeners. De in 1868 opgetrokken achterste toren bleef los staan van het hoofdgebouw om de pelgrims niet in hun rondgang te storen.

Het hoogtepunt van de religieuze festiviteiten van Senhora da Agonia, die zovele bezoekers naar Viana do Castelo brengt, zijn de etnografische stoet, de "reuzen- en grote hoofdenstoet" en tenslotte het feest van de klederdracht.