Guimarães, de geboortestad van Afonso Henriques, de eerste koning van Portugal, wordt beschouwd als de wieg van Portugal.

Het historisch centrum van Guimarães is nauw verbonden met het ontstaan en de identiteit van Portugal. Het deel binnen de stadsmuren werd door Unesco erkend als werelderfgoed om de originaliteit en authenticiteit waarmee het werd gerestaureerd. De stad bezit vandaag de dag een harmonieus en goed bewaard cultureel erfgoed met sierlijke smeedijzeren balkons, granieten afdakjes, herenhuizen, bogen die smalle straatjes verbinden, door de jaren uitgesleten straatstenen, torens en kloosters. U waant zich soms even in de middeleeuwen, toen de adel er prachtige woonhuizen liet bouwen zoals het Casa Mota Prego, het Palácio de Vila Flor, Palácio do Toural en zovele andere die aan Guimarães een unieke uitstraling geven.

We beginnen in het hart van de benedenstad, bij het plein Largo da Oliveira. Hier bevinden zich het Padrão do Salado en de kerk Igreja e Colegiada de Nossa Senhora da Oliveira, waar het waardevolle Museu Alberto Sampaio is gehuisvest. We lopen voorbij het met kantelen versierde Paços Municipais (gemeentehuis). Op de Praça de Santiago werden de pelgrims die in de middeleeuwen naar Santiago de Compostella trokken onthaald. Tegenwoordig is dit plein met de vele restaurants en terrasjes een ontmoetingsplaats voor bewoners en toeristen. In de Rua de Santa Maria, die het oude centrum met de bovenstad verbindt, bevinden zich het klooster Convento de Santa Clara, het Casa do Arco en andere adellijke huizen. 

U kunt deze straat nemen of de Avenida Alberto Sampaio, langs de oude stadsmuur, die doorloopt tot in de bovenstad, tussen het Paço dos Duques de Bragança (het paleis van de hertogen van Bragança) en het kasteel. Boven bij het kasteel treffen we dit hertogelijk paleis aan uit de 15e eeuw, waar u duidelijk de invloed ziet van de Franse herenhuizen. Hier bevinden zich ook het Monumento a D. Afonso Henriques, de romaanse kapel Capela de S. Miguel en tenslotte het kasteel, dat dateert uit de 10e eeuw en nauw verbonden is met de stichting van Portugal.


Castelo de Guimarães © Direção Cultural da Região Norte 

Maar er is ook nog een ander deel van Guimarães dat een bezoek waard is. Daarom dalen we af tot aan het plein Largo do Toural, met een 16e-eeuwse drinkfontein. In de Rua D. João I, die in de middeleeuwen Guimarães met Porto verbond, treft u oude huizen aan met houten balustrades en 17e-eeuwse gevels. Als u rond de kerk van het klooster van S. Domingos loopt, komt u in de Rua de Paio Galvão. Hier ziet u een neoromantisch gebouw, het Museu Arqueológico Martins Sarmento, dat doorloopt tot aan het klooster. Iets verderop bevindt zich het gebouw van de vroegere overdekte markt die nu dienst doet als kunstencentrum en het Centro de Artes Internacional José de Guimarães, met een overzicht van het werk van de uit deze stad afkomstige kunstenaar.

Iets verder van het centrum staat het Palácio e Centro Cultural de Vila Flor (Paleis en Cultureel Centrum) met zijn hangende tuinen en huizen met fresco’s en rocaille-versieringen. Aan de overzijde van het plein Largo da República do Brasil bevinden zich de barokke kerken Nossa Senhora da Conceição en Santos Passos.

U kunt dan de kabelbaan naar Monte da Penha nemen om te genieten van een van de mooiste uitzichten van Noord-Portugal. Hier bevindt zich het druk bezochte Santuário de Nossa Senhora da Penha.